آشنایی با انواع بام سبز ساختمان

کیفیت محیط‌زیست در مناطق شهری لحظه به لحظه بدتر می‌شود و فضاهای سبز موجود در شهرها خراب می‌شوند تا به جای آن‌ها ساختمان ساخته شود. بدون مناطق سرسبز کافی، شهرها و شهرک‌ها برای کاهش پدیده گرمای شهری، کاهش آلودگی هوا و آلودگی صوتی با مشکل مواجه خواهند شد؛ اما استفاده از انواع بام سبز ساختمان یک راه حل مفید برای چنین شرایطی خواهد بود. 

نیاز به کنترل اثرات منفی توسعه ساختمان‌سازی، سازندگان نسل جدید، معماران و برنامه ریزان شهری را به ارائه راه‌حل‌هایی برای حفظ کیفیت مطلوب محیط‌زیست شهری سوق داده است و همان‌طور که اشاره شد یکی از گزینه‌هایی که آن‌ها توصیه می‌کنند، ساختن یک بام سبز خانه یا روف گاردن برای افزایش کیفیت زندگی شهرنشینان است.

بام سبز ساختمان  یا روف گاردن چیست؟

بام سبز در اصل باغی بر روی پشت‌بام ساختمان است. انواع بام سبز ساختمان شامل فضاهای سبز ساخته دست بشر در بالاترین سطح سازه‌های مسکونی و تجاری می‌شوند. همچنین انواع بام سبز با پوشش گیاهی مختلف به بهبود زیبایی ساختمان کمک شایانی می‌کنند.

انواع بام سبز ساختمان به مدت زیادی است که وجود داشته‌اند؛ به طور مثال مردم باستان در بالای ساختمان‌هایشان درختان و درختچه‌هایی پرورش می‌دادند. برخی از خانه‌های اروپایی هم در زمان‌های قدیم سقف‌هایی با چمن طبیعی داشتند و باغ‌های معلق بابل، یکی از عجایب هفتگانه جهان باستان، به داشتن باغ‌های طبقه‌بندی‌شده با پوشش گیاهی فراوان معروف است.

تا قرن بیستم نیز داشتن یک بام سبز خانه مساوی با ثروت خانوادگی بود؛ تا اینکه در دهه 1970، اولین انواع بام سبز ساختمان در خانه‌ها و موسسات تجاری ساخته شدند تا کیفیت زندگی را برای ساکنین خانه بهبود بخشند. با توجه به اینکه مناظر شهری امروزی متراکم هستند و فضای سبز کمتری دارند، مالکان مناطق مسکونی و معماران بیشتر ترجیح می‌دهند انواع بام سبز ساختمان را توسعه دهند. سوال این است که چه ایده‌هایی برای ساختن  یک بام سبز با توجه به شرایط ساکنین، یک ایده آل تلقی می‌شود؟

انواع بام سبز ساختمان به چه شکل هستند؟

اگر تصمیم به ساخت انواع بام سبز ساختمان گرفته‌اید، اول از همه بهتر است با انواع بام سبز آشنایی داشته باشید؛ بسته به ویژگی‌ها و هدف مورداستفاده بام سبز ساختمان به سه نوع اصلی طبقه‌بندی می‌شود که در ادامه به توضیح آن‌ها خواهیم پرداخت:

• بام سبز گسترده

بام سبز گسترده یک بام سبز با نگهداری کم است. این نوع بام سبز خانه با پوشش گیاهی آن مشخص می‌شود که اغلب محدود به خزه‌ها، گیاهان، گیاهان آپارتمانی و گل‌های کوچک، علف‌های صحرایی و ساکولنت ها است. از آنجایی که عمق متوسط ​​رو به رشد این پوشش گیاهی در حدود 3 تا 6 اینچ است، ساخت یک بام سبز گسترده آسان و مقرون‌به‌صرفه تر است و به طور کلی برای زنده ماندن نیازی به سیستم آبیاری خاصی ندارد؛ همچنین برای ساختمان‌هایی با سقف‌های مسطح یا کم شیب ایده آل است.

• بام سبز فشرده  

بیش از هر چیز دیگری طراحی این بام سبز شامل پوشش گیاهی می‌شود که عمق متوسط ​​رشد آن‌ها بیش از 6 اینچ است. انواع پوشش گیاهی از گیاهان کوچک تا بزرگ، درختچه‌ها و حتی درختان کوچک را می‌توان در این نوع بام سبز ساختمان پرورش داد.

یک بام سبز فشرده پتانسیل زیادی برای طراحی‌های بسیار خلاقانه دارد و تنوع را به ساکنین ارائه می‌دهد. این بام می‌تواند به عنوان باغ‌ خانگی کوچک، زمین‌بازی و حتی باغ‌ سبزیجات مورداستفاده قرار گیرد؛ اما این نوع بام سبز نیازمند مراقبت‌های ویژه، با نگهداری حرفه‌ای و سیستم‌ آبیاری پیشرفته است.

• بام سبز نیمه فشرده

یکی از انواع بام سبز ساختمان بام سبز نیمه فشرده است که دارای ترکیبی از هر دو بام سبز فشرده و گسترده خواهد بود. در این بام سبز پوشش گیاهی با عمق متوسط ​​رو به رشد حدود 6 تا 12 اینچ در نظر گرفته می‌شود. فضای سبز در این نوع باغ شامل گیاهان کوچک، چمن‌ها، گیاهان آپارتمانی، درختچه‌های کوچک و پوشش‌های زمینی است که نیاز به آبیاری گاه‌به‌گاه و نگهداری و توجه متوسط ​​دارند.

یک بام سبز نیمه فشرده قادر است آب بیشتری را نسبت به یک بام سبز گسترده حفظ کند و در عین حال، پتانسیل تبدیل شدن به یک بام سبز زیبا را دارد. طراحی این نوع بام سبز آن را برای مراکز فضاهای بازی و مناطق شهری متناسب می‌کند.

تصورات غلط درباره بام سبز

این قابل‌درک است که وقتی یک ساختمان دارای یک بام سبز ساختمان است، مراقبت و نگهداری از آن باید به‌طور منظم انجام شود؛ به‌خصوص اگر از نوع فشرده باشد، اما آیا این بدان معناست که داشتن روف گاردن می‌تواند پرهزینه باشد یا باعث نشت و آسیب به سازه شود؟ در ادامه برخی از تصورات غلط رایج در مورد انواع بام سبز ساختمان را بررسی می‌کنیم.

• روف گاردن ها مستعد نشتی آب هستند

 شواهد کمی وجود دارند که نشان دهند روف گاردن ها نشتی دارند. واقعیت این است که در طراحی اصولی برای محافظت از غشای سقف ساختمان از یک لایه ضد آب در بام استفاده می‌شود. به طور خلاصه، اگر انواع بام سبز به درستی طراحی و اجرا شوند، می‌توانند به صورت طولانی‌مدت بدون ایجاد نشتی دوام بیاورند.

• روف گاردن می‌تواند مشکلات ساختاری برای ساختمان ایجاد کند

برای ساختمان‌های جدید، معماران و مهندسان سازه از قبل حتی در هنگام برنامه‌ریزی، بار و فشار واردشده از بام‌های سبز به‌کل ساختمان را در نظر می‌گیرند. با این حال، برای بام‌های سبز مقاوم‌سازی شده، باید تقویت‌کننده‌هایی ساخته شود تا بار اضافی موردنیاز برای توسعه یک بام سبز و همچنین فشار شرایط آب و هوایی مانند باران و برف را تحمل کنند.

• روف گاردن ها گران هستند و نگهداری از آن‌ها سخت است

اگر کسی نمی‌داند برای ساخت روف گاردن باید از کجا شروع کند و ساخت انواع بام سبز برایش پرهزینه به نظر می‌رسد؛ مشورت گرفتن از متخصصان، معماران، طراحان ناظر و مهندسین سازه می‌تواند راهگشا باشد. آن‌ها می‌توانند بهترین ایده‌ها و راه‌حل‌های طراحی روف گاردن را برای کوتاه‌مدت و بلندمدت به افراد علاقه‌مند ارائه دهند.

شرایط نگهداری، انواع گیاهان مورداستفاده و فصلی بودن بام سبز را نیز باید در نظر گرفت تا سیستم‌های زهکشی مورداستفاده به بهترین شکل تعیین شوند. به احتمال زیاد متخصصان برای چنین بام سبزی بسترهایی را توصیه می‌کنند که می‌توانند آب بیشتری جذب کنند و یک سیستم زهکشی که می‌تواند آب را ذخیره کرده و در هوای گرم‌تر آزاد کند را به شما معرفی خواهند کرد.

• روف گاردن فقط برای جذابیت و زیبایی آن استفاده می‌شود

درست است که انواع بام سبز ساختمان به ساختمان زیبایی می‌افزایند؛ اما بیش از این مزایا دارند. بام‌های سبز اثر گرمایش شهری را با کاهش دمای سطح از طریق عایق طبیعی کاهش می‌دهند. آن‌ها همچنین کیفیت هوای محیط اطراف را بهبود می‌بخشند؛ زیرا گیاهان دی‌اکسید کربن موجود در هوا را حذف کرده و اکسیژن آزاد می‌کنند.